Bebekleri dudak veya damak yarığı ile doğan ebeveynlerin en çok endişe ettiği konuların başında bebeklerini nasıl besleyecekleri olmaktadır. Bu endişenin ortaya çıkmasının birçok haklı sebebi vardır. Çünkü damak/dudak yarığı olan bebeklerin emme kuvveti zayıftır, alabilecekleri sıvı miktarı azdır. Mevcut anomali yüzünden fazla hava yutarlar ve bu da beslenme süresini uzatır.

Tüm bu sebeplere bağlı olarak ikincil bazı problemler de meydana gelir. Öncelikle beslenme esnasında harcanan fazla enerjiye bağlı olarak yetersiz kilo alımı başlar. Beslenmede rahatsızlık yaşandığı için bebek ve anne/baba arasında stresli bir etkileşim ortaya çıkar.

Salya kontrolünde zorlanma, ağzı kapatamama, meme veya biberon başını kavrayamama, beslenme esnasında öğürme, öksürme, ses değişimi, morarma gibi istenmeyen durumlar yaşanabilir.

Yarık dudak veya damak sorunu yaşanan bebeklerin beslenme sürecinde hem bebekleri hem de ebeveynleri rahatlatacak birçok destekleyici yöntem vardır. Damak yarığı olan bebekler çoğu zaman sütü biberondan veya memeden etkili bir şekilde emmek için yeterli negatif ağız içi basınç oluşturamazlar.

Dolayısıyla mama veya sağılmış anne sütü ile sıkılabilir biberon, değiştirilmiş meme başı, kaşık ile daha beslenebilirler. Süreç hala ebeveynler için zorlayıcı olursa bu noktada bir bebek besleme/emzirme uzmanına danışılması gerekir.

Dudak ve damak yarığı olan bebeklerin beslenme sürecini kolaylaştıracak bir diğer alternatif ise obturator yani damak protezi kullanmaktır. Beslenme esnasında kullanılan yapay damak plakaları bebekteki yarığı tıkayarak bebeğin meme ucuna bastırıp sütü çekebileceği sert bir yüzey meydana getirir.

Bu durum sayesinde damak/ durak yarığı olan bebeklerde sık görülen boğulma ve sütün nazal boşluğa akma riski de azaltılır. Oral obturatorların bir diğer avantajı ise dilin damak yarığına kaçarak o bölgeyi genişletmesini önlemesidir.

Yarık dudaklı bebeklerin emmesi nispeten daha kolay olsa da emzirme sırasında dudak koruyucusu kullanılması önerilir. Dudak koruyucusu sayesinde bebekler, memeden sütü iyi bir şekilde emme kabiliyeti kazanırlar.

Tüm bunlara ek olarak;

• Besleme veya emzirme yarı oturur pozisyonda bebeğin başı hafif eğikken yapılmalıdır.
• Bebeğin gazı olabildiğince sık çıkarılmalıdır.
• Bebek, 60–90 ml için 30 dakikayı aşmayacak sürede beslenmelidir.
• Ek gıdaya geçildiğinde partiküllü besinler tercih edilmemelidir.
• Besleme esnasında iki veya üç kez beslemeye ara verip bebek daha dik bir pozisyonda tutulmalıdır.

Yaygın bir deformite olan bebeklerin, sağlıklı ve normal bir yaşam sürebilmesi, ileride oluşabilecek estetik kaygıları ortadan kaldırabilmesi için cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekir.

Çeşitli varyasyonlara sahip olan dudak ve damak yarıklığının onarılması için hekimin değerlendirmesi çok kritiktir. Çünkü yarıklar sadece yumuşak dokuda değil sert dokuda da görülebilir. Hekim cerrahi öncesinde hangi yöntemi uygulayacağı konusunda ebeveynleri bilgilendirir.

Rekonstrüktif cerrahinin nihai hedefi, mevcut yarığın her iki tarafındaki bazı durumlarda ise tavanındaki dokuları olabildiğince kadar serbestleştirerek bu dokuları orta hatta getirmektir.

Bu sayede ise dokuları sağlam su geçirmez olacak şekilde dikerek burun boşluğu ile ağız boşluğu arasındaki açıklığı kapatmaktır. Kimi zaman nadir de olsa ağız içerisinden sıklıkla yanak dokusundan doku almak gerekebilir.

Sağlıklı ve güzel gülüşler dileriz.