Çene; ağzın çevresinde yer alan, dişlerimize ev sahipliği yapan ve çiğneme fonksiyonu ile beslenmemizi sağlayarak canlıları hayatta tutan hayati bir organdır.
Üst çene kafatasına bağlıyken alt çene ise kulağın önündeki çene eklemi aracılığıyla kafatasına bağlanır. Çene eklemi; yutma, çiğneme, konuşma, nefes alma, esneme gibi temel yaşam fonksiyonlarında sürekli hareket halindedir. Tüm bu fonksiyonların eksiksiz şekilde sürdürülebilmesi içinse iki çenenin de doğru konumda yer alması gerekir.
Peki, çenelerden biri veya her ikisi çok önde ya da çok arkada olursa bu durumda ne olur? Çene bozukluklarıyla yaşamak bir kader mi? estetik açıdan bu sorunun bir çözümü var mı? Hepsinin cevabı blog yazımızda…
Çenemde problem var, hangi doktora gitmeliyim?
Üst ve alt çenenin uyumlu olmadığı durumlarda ilgili sorun, ortognatik cerrahi ile çözülür. Diş hekimliği ana bilim dallarından biri olan ortognatik cerrahi, alt ve üst çene arasındaki bozuklukları, problemleri, gelişimsel ve doğumsal anomalileri tedavi eder.
Yüzün üçte ikisini kaplayan çenenin fonksiyonlarını tekrar kazandıran ortogranik cerrahi; konuşma dahil olmak üzere minik yapma, hissetme, tat alma, çiğneme gibi hayati konulardaki deformiteleri nötralize eder.
Ortognatik cerrahi kimlere uygulanır?
Çene problemleri oldukça komplike bir konu olduğundan hastaya uygulanacak tedavi ancak uzman hekimlerce belirlenebilir. Öncelikle kişinin kemik gelişimini tamamlamış olması gerekir, bu da yaklaşık 17 ila 18 yaşlarında denk gelir. Deformiteler genellikle çenenin ya çok büyümesi ya da az gelişmesi sebebiyle ortaya çıkar.
Aynı zamanda yaşı ilerlemiş kişilere de ortognatik cerrahi uygulanabilir. Sleep apse olarak da bilinen uykuda nefes tutulması yaşayan ya da yüzünde ilerlemiş yüz hatları olan kişilerde de bu tedavi yaklaşımı tercih edilebilir.
Ortogratik tedavi hangi sorunları çözer?
Yüzün merkezinde yer alan çene, normal şartlarda doğru bir şekilde konumlanır. Üst çene alt çeneyi çok hafif kapatmakla birlikte alt çene ne çok önde ne de çok arkadadır. İki çenede bu kriterleri karşılamıyorsa ve düzgün bir çene kapanışı söz konusu değilse ortognatik cerrahi devreye girer. Buna göre ortognatik cerrahi;
- Alt çenenin normalde fazla geride olması,
- Alt çenenin normalden fazla ileride olması,
- Çenenin yüzün sağında ya da solunda olması,
- Üst çenenin önde, geride, sağ yan veya sol yanda olması,
- Çene ucunun küçük ya da büyük olması,
- Çene ucunun ileride ya da geride olması,
- Elmacık kemiklerinin normalden daha büyük ya da küçük olması,
- Elmacık kemiklerinin normalden önde ya da geride olması,
- Kişide ön açık kapanış olması durumunda ortognatik cerrahi uygulanabilir.
Ortognatik cerrahi nasıl uygulanır?
Öncelikle kişinin klinik ve radyolojik muayeneleri yapılır ve elde edilen veriler analiz edilir. Ortogratik cerrahinin ilk amacı ise dişlerin çenede doğru bir şekilde konumlanmasını sağlamaktır.
Bunun için ilk iş olarak bilgisayar ortamında dişlerin ameliyattan sonra çenenin geleceği konum hesaplanır ve ona göre ortodonti tedavisine başlanır. Zamanla dişler doğru konuma geldikçe çene kemiğindeki sorunlar da daha net ortaya çıkar.
Ortodonti tedavisiyle dişler istenilen konuma gelindiğinde ise kişinin üç boyutlu bilgisayarlı tam kafa tomografisi çekilir. Üç boyutlu görüntüler ve fotoğraflar ile tekrar bir değerlendirme yapılır.
Ameliyat sırasında takılacak rehber plaklar hazırlanır. Cerrahi operasyon, genel anestezi altında uygulanır. Operasyon esnasında kişinin telleri hala ağzındadır. Ameliyat sonrasında yaklaşık 6 ay daha ortodonti tedavisi devam eder.
Ameliyat sonrası, kişileri neler bekliyor?
Çene ameliyatlarından sonraki süreç, sabır ister. Bu noktada hastaların, hekim yönlendirme ve önerilerine uyması çok önemlidir. Ameliyattan 2 gün sonra hastanın çenesi bağlanarak iyileşme sürecine geçilir. Yaklaşık 7 ila 10 gün süren bu süreçte sıvı gıdalarla beslenmek gerekir. Yüzde şişlikler meydana gelebilir ancak bunlar normaldir ve zamanla inecektir.
Ameliyattan 2 hafta sonra çeneye takılan lastikler çıkarılır ve hasta katı gıdalara yavaş yavaş geçebilir. 20. Gün ve 45.günde rutin kontroller yapılır. Kişi, 20 günün sonunda normal hayatına dönebilir.
Saygılarımla
Uzm. Dt. Melike TOKMAK ATAPEK